Europa: alles uit 1 kas!
Komt centrale financiering voor Europa dichterbij?
Week 33 – 15 t/m 19 augustus
Komt centrale financiering voor Europa dichterbij?
Nood breekt wetten. Of: onder druk wordt alles vloeibaar. Het bericht op internet van Welt am Sonntag dat de Duitse Minister van Financiën Schläuble in noodgevallen misschien toch akkoord gaat met een centrale financiering maakt duidelijk dat de Europese schuldencrisis nog volop speelt.
Toen vorige week de renteverschillen van Spaanse en Italiaanse staatsobligaties met die van Duitsland snel en fors toenamen, kwam de ECB tot de opmerkelijk stap om deze papieren op te kopen. Het was de enige oplossing om een verdere escalatie te voorkomen. Het werkte, de rendementen daalden voor beide landen met 1 procentpunt.
De ECB is echter niet de instelling die de financieringsproblematiek in Europa moet oplossen. In juli heeft de European Financial Stability Facility (EFSF) handen en voeten gekregen. Deze instelling kan middelen overdragen aan zwakke schuldenlanden in Europa, die zelf op de financiële markten geen financiering meer kunnen aantrekken. Daartoe emitteert de EFSF obligaties, die door de sterke euro-lidstaten worden gegarandeerd. Als je erkent dat het laten ontploffen van de schuldencrisis en het uiteenvallen van de eurozone een enorm welvaartsverlies ten gevolge heeft dat kost-wat-kost moet worden vermeden, dan is dit een belangrijke stap. Maar als solidariteit binnen Europa dan hiervoor noodzakelijk is, dan zou men nog een stapje verder kunnen gaan.
De Europese Monetaire Unie kwam tot stand zonder dat er toe al sprake was van een Politieke Unie. De gevolgen zijn ons duur komen staan. Begrotingsdiscipline van de individuele lidstaten kon niet worden afgedwongen. Volgens academici en bankeconomen heeft de centrale financiering van alle tekorten van alle EMU-lidstaten met wederzijdse garantie van alle deelnemers voor het geheel van de staatsschulden belangrijke voordelen. Onder andere zal het centrale financieringsinstituut de hoogste rating krijgen, waarvan ook de sterke landen (Duitsland, Nederland) van profiteren.
Maar alleen een oplossing voor de financieringsproblematiek is niet voldoende. Natuurlijk zal er begrotingsdiscipliene moeten zijn en zullen tekorten en schulden moeten worden teruggebracht. De eisen van het Europese Stability and Growth Pact (SGP) zullen vooraf volledig geaccepteerd moeten zijn en verwerkt in de eisen voor monetaire transfers naar zwakke landen.
Hoewel nog kortgeleden deze weg door afwijzing door Duitsland onbegaanbaar leek, schijnt er nu toch beweging te komen. De meningen blijven echter verdeeld: IFO-econoom Carstens denkt zelfs dat gezamenlijke uitgifte van eurobonds Duitsland € 47 mrd meer zal kosten! De “overdrachtsunie” of Transfer Union is er dus nog niet. Ongetwijfeld kom ik op deze plaats nog terug op deze problematiek.
Voor meer informatie: zie Rabo-econoom Boonstra, Tilburg-hoogleraar Eijffinger of columnist Marcel Tak.
Franke J. Burink
14 augustus 2011
Castanje Vermogensbeheer
