Griekse pauze. Nu de economie weer
De obligatiemarkt gelooft er weer in (voorlopig)
Als dus de koersen op de obligatiemarkten weer stijgen, dan moet er op een of andere manier sprake zijn van herwonnen vertrouwen. Ik zal proberen dat te verklaren.
De negatieve factoren zijn bekend: een recessie in Europa, begrotingstekorten en schuldniveau’s die naar ieders mening te hoog zijn. Hierboven zijn al de voortslepende onderhandelingen met Griekenland genoemd en de stagnatie bij het EFSF. Verder verlagen de ratings agencies de rapportcijfers van steeds meer landen.
Grafiek 2. Spanje: rendement op 10-jarige staatsleningen
Maar de positieve ontwikkelingen krijgen blijkbaar de overhand. Recessie in Europa? Ja, maar Duitsland doet het extern (export) en intern zo goed, dat het vanouds als Europese motor gaat fungeren en de klap voor de anderen verzacht. Er wordt door sommigen zelfs al gezegd dat 2012 voor Europa helemaal geen recessiejaar wordt.
Tekorten en schulden vallen over 2011 tegen. Ja, maar er zijn nu regeringen aan het bewind die tekortreductie en hervorming serieus nemen. Of zij daarin helemaal zullen slagen en het hervormingsproces tot het eind toe zullen voltooien, is maar de vraag. Maar voorlopig is de nieuwe aanpak een verademing in vergelijking met hun voorgangers (Italië vooral) en de markten geloven er graag in. En zolang dat vertrouwen in de Spaanse en Italiaanse aanpak blijft bestaan, is ook de noodzaak om het European Financial Stability Fund te vergroten blijkbaar minder urgent.
En Griekenland dan? Een veel grotere schuldafschrijving door de banken komt eraan en zeer waarschijnlijk ook een afboeking door de overheden en zelfs door de ECB. Toch wordt dit geaccepteerd door de markten, die hebben het al ingeprijst. Ik vind dit onderdeel wel de zwakste schakel in de verklaring.
Maar de belangrijkste positieve factor is toch wel de enorme ondersteuning die de ECB aan de markten biedt – vooral in de vorm van de driejarige faciliteit voor het bankwezen – . Dit begint nu echt door te dringen tot de geesten van beleggers. Italiaanse en Spaanse banken kunnen goedkoop lenen en met een leuke marge uitlenen aan hun overheden als ze willen. Maar van belang is vooral dat hun eigen funding is verzekerd.
Ook de contouren van een sanctiebeleid tegen landen die zich niet aan de begrotingsregels houden komen langzaam naar boven. Dit gaat te traag, maar ondertussen treedt de Europese Commissaris voor Economische en Monetaire Zaken Olli Rehn hard op tegen elk lidstaat dat dreigt zich niet aan de afspraken te houden. Di Ruppo in België heeft dat al ondervonden en ook het kabinet Rutte heeft al waarschuwende woorden te horen gekregen over de begrotingsafspraken voor 2012.
Kortom, bezuinigingsbeleid en ECB zorgen ervoor dat de kapitaalmarkten weer wat vertrouwen krijgen in een goede afloop van de schuldencrisis.
Behalve in Italië en Spanje zien wij een daling van de kapitaalmarktrente in onder andere België, Frankrijk en Ierland.
Grafiek 3. België: 10-jaars rente
Grafiek 4. Frankrijk: 10-jaars rente
Grafiek 5. Ierland: lange rente
Toch vinden wij een al te groot optimisme te voorbarig. De Griekse problematiek blijft als een steen op onze maag liggen en die laat zich niet makkelijk wegredeneren. Bovendien is de afgelopen maanden ook Portugal toegevoegd aan het rijtje ´absoluut probleemgevallen”. De kapitaalmarktrente is in Lissabon ook niet gedaald, maar juist gestegen.
Grafiek 6. Portugal: lange rente
Hoewel ik “bewondering heb” voor het voorspellend vermogen van obligatiemarkten, denk ik dat nu toch teveel voor de muziek uit wordt gelopen. Een stap terug in de komende maand lijkt te verwachten. Ziet u het anders dan deze vermogensbeheerder? Reageer a.u.b (per email).
Franke J. Burink
Castanje Vermogensbeheer
29 januari 2012
