Komt centrale financiering voor Europa dichterbij?
Europact, eurobonds en Europese Centrale Bank
Zelfs het nieuws uit de Verenigde Staten dat daar de supercommissie van zes democraten en zes republikeinen geen akkoord voor bezuinigingen ter grootte van $ 1200 mrd had kunnen bereiken, kon de aandacht van Europa niet weghalen. Elders – (“Ondertussen, aan de andere kant van de oceaan…”) hebben wij betoogd dat de Amerikaanse schuldencrisis in wezen veel problematischer is dan de Europese.
Wat gaat er nu gebeuren? Deze vraag komt eigenlijk neer op de vraag wie het langer volhoudt, mevrouw Merkel of de markten?
“Duitsland” is doodsbenauwd dat nu toegeven aan de druk om à la americaine onbeperkte monetaire verruiming toe te passen en volop overheidsobligaties te kopen van landen in de problemen, elke druk op die landen wegvalt om zich aan te passen. Zie: actie van Berlusconi drie weken terug, toen hij na steun van de ECB, onmiddellijk de scherpe kantjes van zijn bezuinigingsplannen af wilde halen.
Eerst moet elke mogelijkheid om als land onder de begrotings- en hervormingsvoorwaarden uit te komen de pas worden afgesneden. De moral hazard problematiek (als een land eenmaal de financiering heeft veiliggesteld, zal het zich daarna niet meer inspannen om te bezuinigen) is vanaf het begin van de crisis een hoofdthema geweest voor Duitsland. De oplossing die Angela Merkel c.s. hiervoor nu gevonden lijkt te hebben, is een nieuw europact. Dus geen aanpassingen van het bestaande verdrag (of wel?) maar in een nieuw Europees verdrag (tussen de eurozoneleden) vastleggen dat buitenstaanders – “Europa” – mogen ingrijpen als de begroting niet op orde is. Met andere woorden, er moet een stuk soevereiniteit door de lidstaten worden ingeleverd.
Hoewel president Sarkozy andere opties voorstaat, lijkt dit door de overheersende rol van Duitsland toch de enig begaanbare weg de komende week. De positie van de hardliners, blijkbaar gesteund door de ECB o.l.v. Mario Draghi, is dat dit eerst rond moet komen voordat er kan worden gedacht aan een financiering van de schuldenlanden via eurobonds (nog bepleit door Barrosso) of via de ECB-weg.
De grote vraag is natuurlijk of de markten de politici voldoende tijd geven om dit op te zetten en uit te voeren. Daaraan bestaat grote twijfel. De voorpagina van The Economist van deze week brengt deze twijfel duidelijk in beeld:
Ëén andere weg lijkt nog open te staan, namelijk de hulp inroepen van het IMF. Geruchten deden dit weekend de ronde dat er al een leningprogramma voor Italië werd klaar gemaakt ter grootte van € 600 mrd, hetgeen ons rijkelijk veel lijkt.
De versterking van het EFSF wordt ook steeds geopperd – o.a. door de hoogleraren Eijffinger, Heertje, enz. – maar dat lijkt ons alleen te lukken als ook hier het IMF wordt bijgeroepen.
Aan het eind van deze week zullen wij een boel meer weten.
België
Nadat eerder een “historisch akkoord” was bereikt over de staatshervorming en het BHV-dossier, lukte het toch niet om een Vlaams/Waalse regering te vormen onder leiding van de Waalse socialist Di Rupo die ook een begrotingsakkoord kon bereiken.. De downgrading van afgelopen vrijdag heeft zoveel druk op de ketel gezet, dat dit weekend overeenstemming is bereikt. Het begrotingstekort moet in 2012 tot 2,8% van het BBP worden teruggebracht en in 2015 helemaal zijn verdwenen.
Onderstaande grafiek geeft het rendement op 10-jarige Belgische staatsleningen weer.
A.s. maandag komt de eerste test of de financiële markten vertrouwen hebben in het akkoord , dan vindt er veiling van staatspapier plaats.
Ook in Spanje en Italië zullen veilingen plaatsvinden.
Het wordt kortom weer een spannende week met als sluitstuk de vrijdag als de maandelijkse banencijfers in de V.S. worden gepubliceerd.
Franke J. Burink
Castanje Vermogensbeheer
27 november 2011
|
Agenda Bron: Alex |
|
Maandag 28 november
Dinsdag 29 november
Woensdag 30 november
Donderdag 1 december
Vrijdag 2 december
|